โยธาชีววรรควรรณนาที่ 4

อรรถกถาโยธสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในโยธสูตรที่ 1 แห่งวรรคที่ 4 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า ฐานกุสโล ได้แก่ เป็นผู้ฉลาดในฐานะที่ตนยืนอยู่สามารถ
ยิงไม่ผิด. บทที่เหลือพึงทราบโดยนัยที่กล่าวแล้วในหนหลังนั่นแล
จบอรรถกถาโยธสูตรที่ 1

2. ปาฏิโภคสูตร

ว่าด้วยธรรมที่ไม่มีใครรับประกันได้ 4

[182] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ใคร ๆ ซึ่งจะเป็นผู้รับประกันธรรม 4
อย่างได้ ไม่มี จะเป็นสมณะ หรือพราหมณ์ หรือเทวดา หรือมาร หรือ
พรหม หรือใคร ๆ ก็ตามในโลก ธรรม 4 อย่างเป็นไฉน คือ
1. ใครๆ ซึ่งจะเป็นผู้รับประกันว่า สิ่งที่มีความแก่เป็นธรรมดา
อย่าแก่ ดังนี้ไม่มีเลย จะเป็นสมณะ หรือพราหมณ์ หรือเทวดา หรือมาร
หรือพรหม หรือใคร ๆ ก็ตามในโลก
2. ใคร ๆ ซึ่งจะเป็นผู้รับประกันว่า สิ่งที่มีความเจ็บไข้เป็น
ธรรมดา อย่าเจ็บไข้ ดังนี้ไม่มีเลย จะเป็นสมณะ หรือพราหมณ์ หรือเทวดา
หรือมาร หรือพรหม หรือใครๆ ก็ตามในโลก

3. ใครๆ ซึ่งจะเป็นผู้รับประกันว่าสิ่งที่มีความตายเป็นธรรมดา
อย่าตาย ดังนี้ไม่มีเลย จะเป็นสมณะ หรือพราหมณ์ หรือเทวดา หรือมาร
หรือพรหม หรือใคร ๆ ก็ตามในโลก
4. ใคร ๆ ซึ่งจะเป็นผู้รับประกันว่าบาปกรรมเหล่าใดอันประกอบ
ด้วยสังกิเลส ทำให้มีภพใหม่ เป็นไปกับด้วยความเร่าร้อน มีทุกข์เป็นวิบาก
อำนวยให้มีชาติชรามรณะต่อไป วิบากของกรรมเหล่านั้นอย่าเกิดขึ้นดังนี้
ไม่มีเลย จะเป็นสมณะ หรือพราหมณ์ หรือเทวดา หรือมาร หรือพรหม
หรือใคร ๆ ก็ตามในโลก
ภิกษุทั้งหลาย ใครๆ ซึ่งจะเป็นผู้รับประกันธรรม 4 อย่างนี้แล ไม่มี
จะเป็นสมณะ หรือพราหมณ์ หรือเทวดา หรือมาร หรือพรหม หรือใครๆ
ก็ตามในโลก.
จบปาฏิโภคสูตรที่ 2

อรรถกถาปาฏิโภคสูตร

พึงทราบวินิจฉัยในปาฏิโภคสูตรที่ 2 ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า นตฺถิ โกจิ ปาฏิโภโค ความว่า ชื่อว่าผู้สามารถจะเป็น
ผู้รับประกันอย่างนี้ว่า เราเป็นผู้รับประกันในธรรมนี้ดังนี้ ย่อมไม่มี. บทว่า
ชราธมฺมํ ได้แก่ ภาวะที่มีความแก่. ในบททั้งหมดก็นัยนี้เหมือนกัน .
จบอรรถกถาปาฏิโภคสูตรที่ 2